در تقسیم انواع بازنشستگی به چند دسته مهم و کلی می‌رسیم که در ادامه مطلب به ذکر آن‌ها و توضیح هر یک می‌پردازیم:
- بازنشستگی پیش از موعد
در بازنشستگی پیش از موعد بر اساس حقوق پرداختی بر مبنای تبصره ۱ ماده ۷۶ قانون بازنشستگی مردان دارای ۵۰ سال سن و زنان دارای ۴۵ سال سن باز پرداخت ۳۰ سال حق بیمه می‌توانند بازنشسته شده و از خدمات مستمری بهره‌مند شوند.
- بازنشستگی بدون در نظر گرفتن شرط سنی
طبق تبصره ۳ ماده ۷۶ قانون بازنشستگی اگر فردی ۳۵ سال حق بیمه را پرداخت کند بدون توجه به سن می‌تواند بازنشسته شود.
بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور: با توجه به تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بازنشستگی در کارهایی که متناسب با شرایط عادی برای شاغلین نبوده یا در محیط‌های آسیب‌زا بوده و افراد در آن متحمل فشارهای متفاوت شده باشند را با تایید اراده کار می‌توان جز مشاغل سخت و زیان‌آور نام برد.
بنا بر آنچه پیش از این ذکر شد فرد شاغل در چنین مشاغلی می‌تواند پس از ۲۰ سال سابقه خدمت متوالی (بدون وقفه) و یا ۲۵ سال سابقه متناوب (دارای وقفه) بازنشسته شود؛ در محاسبه سنوات خدمت این دسته از شاغلین هر یک سال، یک سال و نیم در نظر گرفته می‌شود.
- بازنشستگی جانبازان و آزادگان
بر اساس قوانین سازمان تامین اجتماعی حداقل ۵۰ سال سن برای مردان و ۴۵ سال سن برای زنان شرط لازم برای بازنشستگی جانبازان و آزادگان به شمار می‌رود.
ضمن اینکه دارا بودن حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت قابل قبول از لحاظ بازنشستگی یا بیمه پردازی برای فرد جانباز یا آزاده و حداقل شرط سنی ۵۰ سال برای جانبازان مرد و ۴۵ سال برای جانبازان زن شرط لازم برای بازنشستگی جانبازان و آزادگان است.
جانبازان و آزادگان مشمول قانون تامین اجتماعی شاغل در تمامی شرکت‌ها و موسسات دولتی یا غیر دولتی با داشتن شرایط اجرایی لازم بازنشسته می‌شوند.
باید توجه داشت اگر مجموع سابقه خدمت یا پرداخت بیمه جانبازان (حداقل ۲۰ سال) و سنوات ارفاقی (حداکثر ۱۰ سال) آن‌ها ۳۰ سال تمام باشد از احراز حداقل شرط سنی بازنشستگی معاف هستند.
در رابطه با جانبازانی که بین ۲۰ تا ۴۰ درصد نقص عضو هستند ۳ تا ۶ سال و جانبازانی که ۴۰ درصد یا بیشتر از کار افتاده شده‌اند ۶ تا ۱۰ سال به سوابق بیمه آن‌ها اضافه می‌شود.
- بازنشستگی با سابقه پرداخت ۱۰سال
طبق قانون بودجه سال ۹۱ امکان بازنشستگی برای افراد با سابقه کمتر از ۲۰ سال نیز به وجود آمده است.
اگر مردان با ۶۰ سال سن و زنان با ۵۵ سال سن حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند می‌توانند با دریافتی ۱۰ روز در ماه بازنشسته شده و از خدمات امتیازات و حقوق بازنشستگی استفاده کنند.
حتی اگر افرادی کمتر از ۱۰ سال سابقه بیمه داشته باشند می‌توانند باقی مانده سابقه بیمه تا سقف ۱۰ سال را خریداری کنند تا از خدمات و حقوق و امتیازات بازنشستگی ۱۰ روز در ماه استفاده نمایند.
شما می‌توانید برای کسب آگاهی و اطلاعات بیشتر از امکان بازنشستگی کمتر از ۱۰ سال و شرایط آن از راهنمایی و مشاوره همکاران ما در کاریابی کارپیرا بهره‌مند شوید.
- بازنشستگی تامین اجتماعی مشاغل آزاد
حداکثر سن تهیه طرح بیمه مشاغل آزاد تامین اجتماعی برای زنان ۴۵ سال و برای مردان ۵۰ سال تعیین شده است، اگر افراد سنی بالاتر از حداکثر سن عنوان شده داشته باشند به ازای هر سال از آن باید دو برابر سابقه بیمه داشته باشند.
به عنوان مثال اگر مردی ۵۲ سال سن دارد باید ۴ سال حق بیمه پرداخته باشد در این روش پرداخت حق بیمه و بازنشستگی مانند کارگر یا کارمندی است که توسط کارفرمای خود بیمه شده باشد همچنین پرداخت حق بیمه به صورت آنلاین در وب سایت سازمان تامین اجتماعی امکان پذیر است.
- سن بازنشستگی تامین اجتماعی رانندگان
سن بازنشستگی تامین اجتماعی رانندگان در سال ۱۴۰۲ در نامه معاون بیمه وزارت کار و امور اجتماعی به معاون حمل و نقل سازمان حمل و نقل جاده‌ای به طور کلی بدین شرح مطرح شد:
طبق این نامه رانندگان خودروهای سنگین بین شهری با ۲۵ سال سابقه بیمه و ۵۵ سال سن می‌توانند درخواست بازنشستگی دهند حقوق بازنشستگی این دسته از افراد با چنین شرایطی معادل ۳۰ روز کامل خواهد بود.
- بازنشستگی پیش از موعد و شرایط آن
اصولا بازنشستگی یک فرد زمانی اتفاق می‌افتد که بر اساس قانون وی به سن بازنشستگی رسیده و دوران خدمت او به عنوان کارگر یا کارمند به اتمام رسیده باشد.
در توضیح مفهوم بازنشستگی پیش از موعد می‌توان اینطور اشاره کرد که به بازنشستگی قبل از پایان دوران اشتغال به کار بازنشستگی پیش از موعد گفته می‌شود.
به عبارت دیگر تحت شرایط مخصوصی در ارتباط با کارگران زن و مرد چنین امری در راستای حمایت از کارگران در قانون کار امکان‌پذیر می‌باشد.
معمولا زمانی که شخصی بتواند قبل از موعد بازنشسته شود در سنین پایین‌تری از ادامه اشتغال باز می‌ماند به همین خاطر در توجیه تصویب قوانین بازنشستگی پیش از موعد همواره به این امر اشاره شده که تصویب قوانین بازنشسته کردن پیش از موعد کارکنان به نفع جامعه است.
زیرا باعث ایجاد فضای کاری جدید برای نیروهای جوان جامعه شده و از طرفی باعث کاهش نرخ بیکاری و از طرف دیگر موجب رشد و اعتلای فضای کار، صنعت و خدمات می‌شود.
بر اساس قانون بازنشستگی پیش از موعد بیمه شدگان تامین اجتماعی مقرر شده است که بیمه شدگان تامین اجتماعی مشمول قانون کار در صورتی که حداقل ۵۵ سال تمام داشته و سابقه پرداخت حق بیمه حداقل ۲۰ ساله داشته باشند می‌توانند با اطلاع رسانی به کارفرمای خود درخواست بازنشستگی خود را در سازمان تامین اجتماعی ثبت نموده و تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند.
